Sköttum alla í drull Pawel Bartoszek skrifar 11. mars 2011 06:00 Myndin með þessum pistli sýnir hve mikið ráðstöfunartekjur fólks með ólík laun hækka þegar það eykur atvinnutekjur sínar um 10 þúsund krónur. Útreikningarnir miða við einstætt reykvískt foreldri með tvö börn, eitt í leikskóla og annað í grunnskóla. Tekið er tillit til hugsanlegra atvinnuleysisbóta, húsaleigubóta, barnabóta og síðan er gert ráð fyrir öllum þeim tekjusköttum sem leggjast á venjulegt launafólk. Þannig að ef menn eru með 600 þúsund á mánuði þá halda þeir eftir um það bil 5500 kr. af hverjum viðbótar-tíuþúsund krónum sem þeir þéna. Þeir sem eru með 400 þúsund á mánuði halda eftir um 4300 krónum af sömu upphæð, en þeir eru með laun í kringum 200 þúsund á mánuði hækka um einungis 1000 krónur í ráðstöfunartekjur, hækki laun þeirra um 10 þúsund krónur. Með 150 krónur á tímannLengst til vinstri á myndinni er sem sagt djúp gjá, í daglegu máli kölluð fátæktargildra. Atvinnuleysisbætur, barnabætur og húsaleigubætur skerðast allar með auknum tekjum og því verða margfeldisáhrifin þau að fólk sem stritar á algjörum lágmarkslaunum þarf að skila 80%-90% af viðbótarkrónunum sínum aftur út í kerfið. Þetta þarf að ítreka: láglaunamaður með 1400 kr. í laun er í raun með tímakaup upp á 150 krónur Meira að segja er það svo að á ákveðnum stað í grafinu, þegar menn hætta að eiga rétt á sérstökum húsaleigubótum, lækka menn talsvert í ráðstöfunartekjum, nánar til tekið um 30 þúsund krónur, við 10 þúsund króna launahækkun. Það er aldeilis hvati til að vinna baki brotnu. Vel að merkja, fjárhagsaðstoð og önnur neyðarúrræði eru ekki tekin með í þessa útreikninga. Með þeim yrði gjáin án efa enn dýpri. Sé horft á myndina er það vissulega dálítið forvitnilegt að þeir fá mestu tekjurnar græði meira á því að vinna meira en til dæmis þeir sem hafi 800 þúsund á mánuði. Þetta skýrist af því að á ákveðnum tímapunkti hætta menn alfarið að fá barnabætur og launin hætta því að skerða þær. Vilji menn, má laga þetta t.d. með því að fella barnabæturnar alfarið inn í persónuafslátt, en satt að segja er það undarlegt að menn skyldu horfa á umrætt graf og komast að þeirri niðurstöðu að stærsti vandi skattkerfisins liggi þar. Vandinn er hve vinnuletjandi það er gagnvart þeim sem síst skyldi. Ú á ríka liðiðÞessi skyndilega umræða um 80% skatta á dæmigerð hásetalaun er fremur óhugnanleg, og þá sérstaklega allur aðdragandi hennar. Í kjölfar frétta um af launum tveggja bankastjóra er nú farið að ræða um upptöku sannkallaðra ofurskatta á svokölluð ofurlaun. Samt sem áður hafði ríkið tæki í gegnum bankaráð þessara banka til að reyna að hindra umræddar launahækkanir, tæki sem ekki voru nýtt, því auðvitað var enginn að spá í þessu fyrirfram. En nú á að skatta alla aðra í kaf til að sýna einhvern lit. Eitt er nú það að hafa ákveðna hugmyndir um hvernig skattkerfið eigi að vera uppbyggt. Séu menn dæmigerðir norrænir sósíalistar þá geta menn lagt til nokkurra þrepa skattkerfi, kynnt það í kosningabaráttu, leyft kjósendum að veita því stuðning og útfært það að því loknu. Það er þá einhver yfirveguð, lýðræðisleg leið. Það er hins vegar ótækt að ákvarðanir um ný skattþrep séu teknar í geðsýkiskasti í kjölfar frétta af launum tveggja manna. Þá er sannarlega engin stefna í gangi önnur en: „Ekki voga þér að skara fram úr í launum! Við munum taka þetta allt af þér og uppskera klapp hinna blóðþyrstu fyrir." Svo uppteknir eru menn af hatri á ríka liðinu að fátæka fólkið gleymist. Á meðan láglaunafólk liggur í fátæktargildru, sem jöfnunar- og tekjutengingaráráttan hefur grafið, leita menn leiða til að enn hafa enn meira fé af þeim hluta samfélagsins sem þó reynir enn að skila sínu. Í stað þess að hjálpa láglaunafólki upp yfirborðið og moka svo ofan í gatið, er reynt að leita uppi þá sem enn hafa eitthvað umfram, svo er það tekið og því hent niður í fætæktargildruna. „Verði ykkur að góðu!" Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Pawel Bartoszek Mest lesið Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson Skoðun Kosningabaráttan er kostuð af þér Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Heilbrigðiskerfi framtíðarinnar Victor Guðmundsson Skoðun Af hverju ætti ég að standa með kennurum? Stefán Birgir Jóhannesson Skoðun Helvítis Píratarnir Unnar Þór Sæmundsson Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir Skoðun Dýrkeypt jólagjöf Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Veldu Viðreisn Katrín Sigríður J Steingrímsdóttir Skoðun Reikningskúnstir Ragnars Þórs Björn Leví Gunnarsson Skoðun
Myndin með þessum pistli sýnir hve mikið ráðstöfunartekjur fólks með ólík laun hækka þegar það eykur atvinnutekjur sínar um 10 þúsund krónur. Útreikningarnir miða við einstætt reykvískt foreldri með tvö börn, eitt í leikskóla og annað í grunnskóla. Tekið er tillit til hugsanlegra atvinnuleysisbóta, húsaleigubóta, barnabóta og síðan er gert ráð fyrir öllum þeim tekjusköttum sem leggjast á venjulegt launafólk. Þannig að ef menn eru með 600 þúsund á mánuði þá halda þeir eftir um það bil 5500 kr. af hverjum viðbótar-tíuþúsund krónum sem þeir þéna. Þeir sem eru með 400 þúsund á mánuði halda eftir um 4300 krónum af sömu upphæð, en þeir eru með laun í kringum 200 þúsund á mánuði hækka um einungis 1000 krónur í ráðstöfunartekjur, hækki laun þeirra um 10 þúsund krónur. Með 150 krónur á tímannLengst til vinstri á myndinni er sem sagt djúp gjá, í daglegu máli kölluð fátæktargildra. Atvinnuleysisbætur, barnabætur og húsaleigubætur skerðast allar með auknum tekjum og því verða margfeldisáhrifin þau að fólk sem stritar á algjörum lágmarkslaunum þarf að skila 80%-90% af viðbótarkrónunum sínum aftur út í kerfið. Þetta þarf að ítreka: láglaunamaður með 1400 kr. í laun er í raun með tímakaup upp á 150 krónur Meira að segja er það svo að á ákveðnum stað í grafinu, þegar menn hætta að eiga rétt á sérstökum húsaleigubótum, lækka menn talsvert í ráðstöfunartekjum, nánar til tekið um 30 þúsund krónur, við 10 þúsund króna launahækkun. Það er aldeilis hvati til að vinna baki brotnu. Vel að merkja, fjárhagsaðstoð og önnur neyðarúrræði eru ekki tekin með í þessa útreikninga. Með þeim yrði gjáin án efa enn dýpri. Sé horft á myndina er það vissulega dálítið forvitnilegt að þeir fá mestu tekjurnar græði meira á því að vinna meira en til dæmis þeir sem hafi 800 þúsund á mánuði. Þetta skýrist af því að á ákveðnum tímapunkti hætta menn alfarið að fá barnabætur og launin hætta því að skerða þær. Vilji menn, má laga þetta t.d. með því að fella barnabæturnar alfarið inn í persónuafslátt, en satt að segja er það undarlegt að menn skyldu horfa á umrætt graf og komast að þeirri niðurstöðu að stærsti vandi skattkerfisins liggi þar. Vandinn er hve vinnuletjandi það er gagnvart þeim sem síst skyldi. Ú á ríka liðiðÞessi skyndilega umræða um 80% skatta á dæmigerð hásetalaun er fremur óhugnanleg, og þá sérstaklega allur aðdragandi hennar. Í kjölfar frétta um af launum tveggja bankastjóra er nú farið að ræða um upptöku sannkallaðra ofurskatta á svokölluð ofurlaun. Samt sem áður hafði ríkið tæki í gegnum bankaráð þessara banka til að reyna að hindra umræddar launahækkanir, tæki sem ekki voru nýtt, því auðvitað var enginn að spá í þessu fyrirfram. En nú á að skatta alla aðra í kaf til að sýna einhvern lit. Eitt er nú það að hafa ákveðna hugmyndir um hvernig skattkerfið eigi að vera uppbyggt. Séu menn dæmigerðir norrænir sósíalistar þá geta menn lagt til nokkurra þrepa skattkerfi, kynnt það í kosningabaráttu, leyft kjósendum að veita því stuðning og útfært það að því loknu. Það er þá einhver yfirveguð, lýðræðisleg leið. Það er hins vegar ótækt að ákvarðanir um ný skattþrep séu teknar í geðsýkiskasti í kjölfar frétta af launum tveggja manna. Þá er sannarlega engin stefna í gangi önnur en: „Ekki voga þér að skara fram úr í launum! Við munum taka þetta allt af þér og uppskera klapp hinna blóðþyrstu fyrir." Svo uppteknir eru menn af hatri á ríka liðinu að fátæka fólkið gleymist. Á meðan láglaunafólk liggur í fátæktargildru, sem jöfnunar- og tekjutengingaráráttan hefur grafið, leita menn leiða til að enn hafa enn meira fé af þeim hluta samfélagsins sem þó reynir enn að skila sínu. Í stað þess að hjálpa láglaunafólki upp yfirborðið og moka svo ofan í gatið, er reynt að leita uppi þá sem enn hafa eitthvað umfram, svo er það tekið og því hent niður í fætæktargildruna. „Verði ykkur að góðu!"