Sturla skrifaði Njálu - það er nánast óhrekjandi

Leitinni að höfundi Njálu er lokið að sögn Einars Kárasonar rithöfundar. Hann segir nánast hafið yfir vafa að Sturla Þórðarson, aðalpersónan í Skáldi, lokabindi þrílógíu hans um Sturlungaöld, hafi varið síðustu æviárunum í skriftir á þessari frægustu bók Íslandssögunnar.

"Þetta er þriðja bók mín um þrettándu öldina og kannski aðalbókin, því að þessu sinni er umfjöllunarefnið ekki borgarastríðið og hörmungarnar sem því fylgdu heldur skáldskapurinn, en eins og við vitum voru á þeirri öld samin ótrúleg snilldarverk á Íslandi," segir Einar Kárason rithöfundur um lokabindi þrílógíunnar um Sturlungaöldina sem væntanlegt er á markað eftir rúman mánuð. Bókin heitir Skáld og aðalpersónan er Sturla Þórðarson, rithöfundur með meiru, sem Einar segir nánast óhrekjandi sannanir fyrir að hafi verið höfundur Njálu.

"Ég var að skrifa grein sem birtist í Skírni og þeir sem hana hafa lesið segja mér að það sé nánast orðið hafið yfir vafa að Sturla hafi skrifað Njálssögu. Sturla skrifaði, eins og við vitum, Íslendingasögu og þegar að er gáð virðist Njálssaga byggja á henni að miklu leyti, vera nokkurs konar bókmenntaleg aðlögun af þeirri bók.

Báðar bækurnar skiptast í nákvæmlega sams konar efnisparta. Fyrsti hluti beggja bókanna fjallar um uppgang íslensks höfðingja sem ber af öðrum mönnum fyrir fríðleik og líkamlegt atgervi, en gerir sig síðan sekan um ofdirfsku og hlýðir ekki ráðum sér vitrari manna. Sankar að sér of mörgum voldugum óvinum sem koma sér saman um að fella hann. Þar á ég auðvitað við þá Sturlu Sighvatsson og Gunnar á Hlíðarenda.

Annar hluti beggja bókanna fjallar um að upp er komin hættuleg staða, þegar undangengin víg kalla á blóðhefndir, en það er gerð tilraun til sátta án blóðsúthellinga. Í báðum bókunum virðist það ætla að takast en þá kemur kona og ragmanar lykilmann til að ganga á gerðar sættir og hefna með blóði og eldi, sem verður niðurstaðan. Það farast jafnmargir í báðum eldsvoðunum, ætlunin er að drepa fjóra menn í bæði skiptin en einn af þeim sleppur.

Lokakaflinn í báðum bókunum er síðan hefndarkafli þar sem sá sem sleppur úr eldinum leitar hefnda. Það er líka mjög merkilegt að allar tölur passa saman, til dæmis eru í báðum tilfellum farnir tveir hefndarleiðangrar, átta menn falla í þeim fyrri og fimm í þeim seinni, og svona mætti lengi telja."

Læturðu skáldið þá sitja við að skrifa Njálu í nýju bókinni? "Ég tel að það hafi hann gert á sínum síðustu árum, já. Hann kom heim með mikla tignarstöðu sem lögmaður yfir öllu landinu, en í ferðinni hafði hann skrifað Magnúsarsögu lagabætis og konungur launað honum svo vel fyrir að hann átti allt í einu fullt af peningum. Þannig að í stað þess að vera áfram í ati samtímans ákveður hann að flýja landið og flytur í Fagurey á Breiðafirði. Þar var hann síðustu sex árin í friði við að skrifa. Þessi ár eru 1278 til 1284 og nokkurn veginn allir fræðimenn sem reynt hafa að tímasetja ritunartíma Njálu hafa staðnæmst við ártalið 1280."

[email protected]